Θ. Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος: Το Διάστημα είναι το σπίτι του

Από την καρδιά της ρωσικής διαστημικής βιομηχανίας ο ομογενής κοσμοναύτης Φιόντορ (Θοδωρής) Γιουρτσίχιν λίγο πριν φθάσει στην Ελλάδα για διακοπές και επισκεφθεί γονείς και συγγενείς στη Θεσσαλονίκη.

Σαράντα χρόνια μετά το αμερικανικό “Απόλλων” η ρωσική σχολή παραμένει κορυφαία στην εξερεύνηση του Διαστήματος και φιλοδοξεί να διατηρήσει τις ηγετικές της θέσεις σ’ ένα πεδίο παγκόσμιας επιστημονικής έρευνας, που χαρακτηρίζεται από ανταγωνισμούς, αλλά και ισχυρή ανάγκη συνεργασίας.

“Το πρόγραμμα ‘Απόλλων’ ήταν μια σημαντική στιγμή για την ανθρωπότητα, που αργά ή γρήγορα θα επιστρέψει στη Σελήνη. Αυτή τη φορά όμως θα είναι για μεγάλο διάστημα και θα έχει χαρακτηριστικά εγκατάστασης σε διαστημική βάση”, λέει ο Θοδωρής, εκτιμώντας ότι “το παρήγορο είναι πως ο κόσμος έφθασε στο σημείο να μένουν πίσω οι πολιτικές φιλοδοξίες στην εξερεύνηση του Διαστήματος και να αναδεικνύονται σε πρώτο πλάνο τα επιστημονικά συμφέροντα, τα θέματα ασφάλειας κτλ. Εθνικά προγράμματα φυσικά και θα συνεχίσουν να υπάρχουν, όμως όλο και περισσότερο θα ενοποιούνται σ’ ένα ενιαίο διεθνές διαστημικό πρόγραμμα. Απ’ την άλλη μην ξεχνάτε ότι έχουμε κι εμείς τις επετείους μας, όπως για παράδειγμα τη μεγάλη ημέρα των 50 χρόνων από την εκτόξευση του σκάφους του Γιούρι Γκαγκάριν το 2011, μια κορυφαία στιγμή για ολόκληρη την ανθρωπότητα, όχι μόνο για το σοβιετικό και ρωσικό διαστημικό πρόγραμμα”.

ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΣΑΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ

Ο Θοδωρής Γιουρτσίχιν μιλά για το Διάστημα σαν να είναι το σπίτι του και αγωνιά για κάθε νέο βήμα στην κατάκτησή του: “Έχουν μείνει έξι διαστημικά λεωφορεία και οι Αμερικανοί αποφάσισαν από του χρόνου να σταματήσουν τις πτήσεις τους. Ως το 2014, που υπολογίζεται ότι θα έχει ετοιμαστεί το νέο σκάφος τους, το λεγόμενο Οράιον (πρόγραμμα Άρης), ο μόνος τρόπος επικοινωνίας με το Διαστημικό Σταθμό είναι οι εκτοξεύσεις των ρωσικών διαστημοπλοίων ‘Σογιούζ’, που έχουν αποδείξει πολλαπλώς τόσο την αντοχή όσο και την οικονομικότερη εκμετάλλευσή τους. Υπολογίστε ότι στο στάδιο της ολοκλήρωσής του ο Διεθνής Σταθμός έχει πλέον έξι άτομα πλήρωμα, μάλιστα αυτή τη στιγμή έχει σπάσει ένα ακόμη ρεκόρ, αφού φιλοξενεί και άλλους επτά, όσοι και θα επιστρέψουν στη γη με το διαστημικό λεωφορείο, σύνολο δεκατρείς κοσμοναύτες και αστροναύτες. Όμως και η Ρωσία προκήρυξε διαγωνισμό και ετοιμάζεται για το διαστημόπλοιο, που θα διαδεχτεί το ‘Σογιούζ’, το οποίο παρά τις βελτιώσεις του στηρίζεται σε τεχνολογίες και κυρίως την οπτική της δεκαετίας του 1960. Χρειαζόμαστε ένα μεγαλύτερο σκάφος, που θα μπορεί να μεταφέρει όχι μόνο τρεις, αλλά ως και έξι κοσμοναύτες και μεγαλύτερο όγκο φορτίου”.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΑΡΗ

“Και με το ταξίδι στον Άρη τι θα γίνει;”, τολμούμε να ρωτήσουμε.
“Θέλει προσοχή το θέμα αυτό. Πεντακόσιες ημέρες να πας και να επιστρέψεις δεν είναι απλή υπόθεση για τον άνθρωπο, θα έλεγα πως είναι υπερβολικά μεγάλος χρόνος και μοιάζει σαν να θέλουμε πιο πολύ να αποδείξουμε ότι είμαστε ικανοί να το κάνουμε, παρά ότι θα πετύχουμε κάποιο άλμα στις επιστημονικές μας γνώσεις. Η μελέτη του Άρη γίνεται καλύτερα ώς τώρα με αυτόματα μη επανδρωμένα σκάφη, όπως τα αμερικανικά Spirit και Opportunity ή το ρωσικό σκάφος για τη μελέτη του δορυφόρου του Άρη, του Φόβου, που θα εκτοξευθεί κατά τον προγραμματισμό εφέτος. Στον ρωσικό μακροπρόθεσμο σχεδιασμό τα ταξίδια στον Άρη (2035-2040) βρίσκονται πίσω και από την επιστροφή στη Σελήνη (2025-2030). Οι ανθρώπινες αντοχές φυσικά υπάρχουν και το έχουν αποδείξει κοσμοναύτες, όπως ο Βαλέρι Πολιακόφ, που κρατά το ρεκόρ της πλέον μακρόχρονης παραμονής στο Διάστημα με 437 ημέρες. Ουσιαστικά είναι σαν να πήγε και να επέστρεψε από τον Άρη. Αυτές τις αντοχές μελετά και το πρόγραμμα “Άρης-500”, που μπαίνει όπου να ’ναι στην τρίτη, τελική του φάση, έπειτα από τον εγκλεισμό τεσσάρων Ρώσων, ενός Γάλλου κι ενός Γερμανού για 105 ημέρες σε σκάφος-εργαστήριο”.
Απορούμε αν έχουν επηρεαστεί τα διαστημικά προγράμματα από την οικονομική κρίση: “Είναι αλήθεια ότι οι προϋπολογισμοί σφίγγουν, υπάρχουν κάποιες αναθεωρήσεις ή καθυστερήσεις, όμως για να είμαι ειλικρινής δεν έχω αισθανθεί σοβαρές περικοπές. Η διαστημική γνώση είναι πολύτιμη για κάθε κράτος, για ολόκληρη την ανθρωπότητα, όσο κι αν νομίζει κανείς ότι έχει μικρές καθημερινές εφαρμογές. Το αντίθετο. Πολύ περισσότερο στην εποχή μας, που ο πλανήτης πλησιάζει τα όρια αντοχής του και οι γνώσεις μας γι’ αυτόν είναι απολύτως απαραίτητες για την επιβίωσή μας. Το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να πάψει να οραματίζεται την κατάκτηση του Διαστήματος, αν θέλει να συνεχίσει να υπάρχει”.

ΕΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΟΣΜΟΝΑΥΤΗΣ

Ρωτήσαμε τον ομογενή μας με τι ασχολείται ο ίδιος μετά την επιστροφή του το φθινόπωρο του 2007 από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, τον οποίο διοίκησε επί επτάμηνο: “Είμαι εν ενεργεία κοσμοναύτης και κάνω αυτό που γνωρίζω καλύτερα. Αυτήν την περίοδο για παράδειγμα συμμετέχω σε ομάδες μελέτης και δοκιμών των δύο ουσιαστικά τελευταίων συστατικών τμημάτων του Διαστημικού Σταθμού, με τα οποία θα ολοκληρωθεί η δομή του. Η μία από αυτές τις ‘κυψέλες’ θα επιτρέπει να μπαίνεις σ’ αυτήν, όσο οι υπόλοιποι εργάζονται, να φοράς το σκάφανδρο και τη στολή σου και να βγαίνεις στο Διάστημα για να κάνεις τις δουλειές σου, χωρίς να αναστατώνεις τη ζωή του Σταθμού. Τα τμήματα αυτά θα προστεθούν στη ρωσική πτέρυγα του Σταθμού, ο οποίος εκτιμώ ότι είναι σε θέση να υπηρετήσει την ανθρωπότητα για άλλα δέκα χρόνια. Στη συνέχεια θα πρέπει να αναζητηθούν άλλες μορφές μόνιμης εγκατάστασης των διαστημικών προγραμμάτων διεθνούς συνεργασίας και να κατασκευαστεί ένας νέος Σταθμός”.

Γιώργος Σινανίδης

Filed Under: ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ